vrijdag, november 28, 2003
Killing Fields........
Vanmorgen was ik spontaan rond een uur of wakker. Ik weet niet wat het is, maar ik blijf vroeg wakker worden. Nouja, kan ik tenminste op mijn gemak douchen, mijn spullen pakken en uitchecken, want ik heb besloten niet nog een nachtje in dit hotel te verblijven. Gisterenmiddag, toen ik een beetje door de buurt aan het banjeren was, kwam ik een veel leuker hotelletje tegen. Het is pas een jaar oud, en de kamers zijn echt veel leuker en superschoon! En na een babbeltje ging de prijs ook naar beneden van 15 naar 12 dollar, hetzelfde als wat ik voor afgelopen nacht heb betaald. Vanmorgen dus ingechecked in het Indochine II hotel. Nadat ik daar mijn spullen had gedropt heb ik daar meteen maar even een ontbijtje genomen. Voor het eerst sinds lange tijd zag ik weer muesli met yoghurt en vruchten op het menu staan en ik moet natuurlijk wel regelmatig vitaminen eten!
Ook heb ik meteen bij het hotel mijn busticket voor morgen geregeld naar Sihanoukville, kost 3,- dollar. Ook had ik geregeld dat ik met weer een Hondaboy een dagje zou rondtuffen langs allerlei bezienswaardigheden, van ca. 8.30 tot 17.00 uur voor 7,- dollar. Het plan voor deze dag:
- Killing Fields
- S21, de voormalige gevangenis van waaruit de Rode Khmer gevangenen naar de killing fields brachten om daar te worden geexecuteerd. Hier moest ik dan om ca. 10 uur zijn, want dat zou er een video vertoond worden, die maar 2x per dag wordt vertoond.
- The Old Market
- The Royal Palace & Silver Pagode
- The National Museum.
Een heel programma dus.
Omdat we wat later vertrokken dan gepland, stelde ik voor om eerst naar S21 te gaan en aansluitend naar de Killing Fields, maar Hondaboy zei dat ik echt om 10 uur wel bij S21 zou zijn. Oke, dus eerst naar de Killing Fields. Deze liggen ongeveer op 16 km van het centrum van Phnom Penh. Dat is een afstand die je dus zo hebt afgelegd, denk je dan. Fout gedacht. De eerste paar km gingen door het drukke stadsverkeer; echt alles rijdt hier dwars door elkaar heen, voorrangsregels bestaan hier niet. En hij scheurde echt als een gek, af en tot bijna 60! En als je dan nog zelfs rijdt oke, maar als je achterop zit en dan in het chaotische verkeer van Phnom Penh rijdt, dan voelt dat niet echt prettig. Ik sprak hem er diverse malen over aan maar hij hoorde mij niet of begreep mij niet of wilde mij niet begrijpen. Na een kwartiertje of zo waren wij buiten Phnom Penh en bij een t-splitsing sloegen af. Het verkeer was een stuk rustiger, maar dat betekende niet dat hij ook rustiger ging rijden en tot overmaat van ramp ging het asfalt over in een onverharde weg, met kuilen, stenen, etc. Het werd dus een soort 4x4 rijden, maar dan op 2 wielen. En scheuren dat die gozer af en toe deed en als ik er wat van zei ging hij eventjes iets langzamer rijden, maar daarna vergat hij meteen weer dat ik ook nog achterop zat. Na een soort van dodenrit, vlak langs passerende vrachtwagens enzo, kwamen we dan uiteindelijk bij de Killing Fields.
De Killing Fields van Choeung Ek is de plek waar tijdens het regime van de Rode Khmer van Pol Pot tussen 1975 en 1978 zo'n 17.000 mensen op beestachtige wijze zijn gemarteld en vermoord en daarna op de Killing Fields van Choeung Ek in massagraven zijn begraven. Er zijn hier 129 massagraven en 43 van deze graven zijn opgegraven. De overblijfselen en dan met name de schedels zijn, van bijna 9.000 mensen zijn in een herdenkings stupa geplaatst achter glas. En dat is echt heel bizar om te zien. En ook is het heel bizar om rond te lopen tussen de opgegraven massagraven met de wetenschap dat hier duizenden mensen op echt beestachtige wijze om het leven zijn gebracht. Het geheel maakte wel erg veel indruk op mij.
Hondaboy had gezegd dat ik aan 5 minuutjes hier wel voldoende zou hebben. Hij zat ook steeds op zijn horloge te kijken. Toen wist ik nog niet waarom. Maar ik ga niet eerst een soort highway from hell rijden achter op een Honda om dan slechts 5 minuten rond te kijken. Dat dacht ik dus niet. Ik heb dus even mijn tijd genomen om alles in mij op te nemen en om op mij in te laten werken. Daarna moesten wij dus weer terug naar Phnom Penh. Hondaboy zei nu opeens dat we S21 niet meer zouden halen, maar dat ie mij naar het Royal Palace zou brengen. Ook goed, dan gooien we de planning om: eerst Royal Palace en Silver Pagode, daarna de markt (kan ik daar mooi meteen even lunchen) en dan in de middag naar S21, want om 3 uur vertonen ze daar nogmaals de video.
Na diezelfde weg weg terug te hebben overleefd (alhoewel mijn achterwerk daar iets anders over denkt!) kwamen wij om kwart voor 11 bij het Royal Palace. Met Hondaboy afgesproken dat ik hem vlak bij het hotel weer zou treffen, dan was volgens hem om de hoek! En hij zat maar op zijn horloge te kijken en ging erg gehaast weg. Ik wist nog steeds niet waarom. Ik een kaartje gekocht voor 2 dollar en ik moest ook nog 3 dollar betalen omdat ik een camera mee nam naar binnen! Ben ik nog geen 5 minuten binnen, komt er een bewaker naar mij toe die mijn verteld dat ik weg moet want de boel sluit om 11 uur! Nou, daar zakt toch je broek vanaf! En Hondaboy wist dat dus. De lul! Hij dropt mij gewoon en smeert 'm dan lekker. Ik was me daar toch even een partij pissig van. Gelukkig kon ik na wat discussie diezelfde middag nog terugkomen bij het paleis zonder een nieuw kaartje te kopen. En wat bleek, het hotel zat dus even helemaal niet om de hoek, het was nog een klere-end lopen! Wat wel om de hoek zat was het nationaal museum, dus daar ben ik maar even naar toe geweest en daarna ben ik langs de rivier gaan lopen en ben ik ergens neergeploft om een hapje te gaan eten. Hondaboy kon wat mij betreft in de stront zakken en ik zou 'm lekker op mij laten wachten.
Na de lunch ben ik verder teruggelopen naar het hotel en de receptionist was erg bezorgd. Hondaboy was nl. teruggekomen en toen hij vroeg waar ik was, zei hij dat hij mij had afgezet bij het paleis en dat ie nu een ander klantje had. Ja, zo lust ik er nog wel een paar. Als ik een Hondaboy regel voor een hele dag, dan houdt dat in dat hij de hele dag tot mijn beschikking staat en niet dat hij dus in de tussentijd ook nog even een ander klantje ergens naar toe gaat brengen. Nu wist ik dus waarom hij steeds op zijn horloge keek. Hij had een afspraak met iemand anders. Ik heb mijn beklag gedaan bij het hotel en ze vertelde mij dat ze pas sinds een paar dagen met hem werken; met de andere jongens hadden ze nog nooit problemen gehad. Ik was eigenlijk ook niet meer van plan om Hondaboy uberhaupt te gaan betalen. Hij zal nog wel langskomen voor zijn centen, maar dan heeft ie nog een appeltje te schillen met mij!
Enfin, ik heb die middag een andere Hondaboy geregeld en deze reeds heerlijk rustig en veilig (voor zover je kan praten van veilig rijden hier in Phnom Penh). En deze Hondaboy bleeft wel netjes op mij te wachten om mij weer naar het volgende adres te brengen. En deze kost mij voor een middagje maar 2,25 dollar.
Rond 2 uur was ik bij Tuol Sleng Museum oftewel S21. Hier heb ik een gids genomen, dit op aanraden van 2 Canadezen (Bruce en Fraser) die ik vanmorgen sprak in het hotel. En dat was geen slecht plan. Deze gids vertelde mij dat het gebouw waarin het museum is gevestigd een voormalige school is geweest, maar dat deze in 1975 door de Rode Khmer is omgedoopt tot S21. En al gauw werd deze gevangenis een van de grootste martelplaatsen van Rode Khmer. Allereerst liet zij, mijn gids, mij een aantal schoollokalen zien waarin hoog gerangschikte Khmerleden gevangen hebben gezeten; de Khmer martelden en vermoorden ook hun eigen volgelingen. Deze Khmerleden zijn in 1976 door de Khmer vermoord en een week later werden zij door de Vietnamezen gevonden. In elk lokaal staat het originele bed waarop deze gevangen lagen en hing ook een foto van hoe de vermoorde gevangene werd aangetroffen en dat ziet er niet echt prettig uit. In het 2e gebouw waren in elke schoollokaal 12 afzonderlijke cellen gebouwd waar een gevangene in werd vastgeketend met kettingen aan hun enkel. In het 3e gebouw is in elk lokaal een gallerij met foto's van een groot deel van de gevangenen die hier hebben vastgezeten en uiteindelijk zijn vermoord op Choeung Ek. Dit is echt heel bizar; de Khmer nam van iedere gevangene een foto zodat, mochten ze ontsnappen, ze makkelijk te herkennen waren. Ook werd er prikkeldraad voor de ramen en de gallerij gespannen, zodat gevangen niet vanaf de 3e verdieping zouden springen om zelfmoord te plegen. Ze moesten blijven leven zodat ze gemarteld konden worden. Op sommige foto's zie je dat er dus ook kinderen, baby's zelfs, gevangen werden gehouden. En ik ga hier maar niet vertellen wat de Khmer deed met deze kinderen. Dat is echt te bizar. Slechts 7 mensen hebben S21 overleefd! Mijn gids vertelde dat zij zelf 3 familieleden heeft verloren. Haar vader, broer en haar zus. Haar vader is spoorloos verdwenen en haar broer en zus zijn door de Rode Khmer opgepakt en te werk gesteld in de rijstvelden. Zij heeft nooit meer wat van ze vernomen. Zij en haar moeder zijn uit Phnom Penh gevlucht naar een provincie in het zuidoosten. Het heeft ze een maand gekost om hier te voet (!) te komen en toen nog eens 2 weken om de grens over te steken naar Vietnam; ze konden alleen maar 's nachts lopen omdat het overdag niet veilig was. Daar heeft zij 2 jaar in een vluchtelingenkamp gezeten. Van haar vader, broer en zus heeft zij nooit meer iets vernomen en ze vermoedt dat ze ergens in een van de massagraven in Cambodja liggen en in Cambodja zijn ruim 19.000 (!) massagraven! Van zo'n verhaal word je toch wel even stil.....
Om 3 uur ben ik de film gaan kijken. Het vertelt het verhaal van een man en een vrouw die van elkaar gescheiden werden vanwege het regime en elkaar brieven schreven en vanwege die brieven zijn zij uiteindelijk opgepakt en uiteindelijk vermoord of beter gezegd afgeslacht. Ik moet zeggen erg indrukwekkend en hier werd ik toch wel erg somber van. Ik heb naderhand nog even buiten gezeten om bij te komen en daarna heb ik deze deprimerende omgeving verlaten.....
In stilte ben ik achterop de Honda naar de Silver Pagode/Royal Palace gereden. Pas daar kon ik hetgeen ik gezien had een beetje van me afzetten....
Lilian, Jean en Esther heb ik trouwens niet meer getroffen. Ook zij waren niet zo blij met het Dara Reang Sey hotel en hebben besloten ergens anders te slapen. Ik kreeg een e-mailtje dat zij morgen naar Koh Samui vertrekken en misschien zie wij elkaar daar over een paar dagen, alhoewel ik denk dat als ik aankom, zij alweer weg zijn of bijna weg gaan. Ach ik zie wel. Ik ga morgen in ieder geval naar Sihanoukville (moet ik weer om half zes op, want d bus vertrekt om kwart voor 7...:-(
Ook heb ik meteen bij het hotel mijn busticket voor morgen geregeld naar Sihanoukville, kost 3,- dollar. Ook had ik geregeld dat ik met weer een Hondaboy een dagje zou rondtuffen langs allerlei bezienswaardigheden, van ca. 8.30 tot 17.00 uur voor 7,- dollar. Het plan voor deze dag:
- Killing Fields
- S21, de voormalige gevangenis van waaruit de Rode Khmer gevangenen naar de killing fields brachten om daar te worden geexecuteerd. Hier moest ik dan om ca. 10 uur zijn, want dat zou er een video vertoond worden, die maar 2x per dag wordt vertoond.
- The Old Market
- The Royal Palace & Silver Pagode
- The National Museum.
Een heel programma dus.
Omdat we wat later vertrokken dan gepland, stelde ik voor om eerst naar S21 te gaan en aansluitend naar de Killing Fields, maar Hondaboy zei dat ik echt om 10 uur wel bij S21 zou zijn. Oke, dus eerst naar de Killing Fields. Deze liggen ongeveer op 16 km van het centrum van Phnom Penh. Dat is een afstand die je dus zo hebt afgelegd, denk je dan. Fout gedacht. De eerste paar km gingen door het drukke stadsverkeer; echt alles rijdt hier dwars door elkaar heen, voorrangsregels bestaan hier niet. En hij scheurde echt als een gek, af en tot bijna 60! En als je dan nog zelfs rijdt oke, maar als je achterop zit en dan in het chaotische verkeer van Phnom Penh rijdt, dan voelt dat niet echt prettig. Ik sprak hem er diverse malen over aan maar hij hoorde mij niet of begreep mij niet of wilde mij niet begrijpen. Na een kwartiertje of zo waren wij buiten Phnom Penh en bij een t-splitsing sloegen af. Het verkeer was een stuk rustiger, maar dat betekende niet dat hij ook rustiger ging rijden en tot overmaat van ramp ging het asfalt over in een onverharde weg, met kuilen, stenen, etc. Het werd dus een soort 4x4 rijden, maar dan op 2 wielen. En scheuren dat die gozer af en toe deed en als ik er wat van zei ging hij eventjes iets langzamer rijden, maar daarna vergat hij meteen weer dat ik ook nog achterop zat. Na een soort van dodenrit, vlak langs passerende vrachtwagens enzo, kwamen we dan uiteindelijk bij de Killing Fields.
De Killing Fields van Choeung Ek is de plek waar tijdens het regime van de Rode Khmer van Pol Pot tussen 1975 en 1978 zo'n 17.000 mensen op beestachtige wijze zijn gemarteld en vermoord en daarna op de Killing Fields van Choeung Ek in massagraven zijn begraven. Er zijn hier 129 massagraven en 43 van deze graven zijn opgegraven. De overblijfselen en dan met name de schedels zijn, van bijna 9.000 mensen zijn in een herdenkings stupa geplaatst achter glas. En dat is echt heel bizar om te zien. En ook is het heel bizar om rond te lopen tussen de opgegraven massagraven met de wetenschap dat hier duizenden mensen op echt beestachtige wijze om het leven zijn gebracht. Het geheel maakte wel erg veel indruk op mij.
Hondaboy had gezegd dat ik aan 5 minuutjes hier wel voldoende zou hebben. Hij zat ook steeds op zijn horloge te kijken. Toen wist ik nog niet waarom. Maar ik ga niet eerst een soort highway from hell rijden achter op een Honda om dan slechts 5 minuten rond te kijken. Dat dacht ik dus niet. Ik heb dus even mijn tijd genomen om alles in mij op te nemen en om op mij in te laten werken. Daarna moesten wij dus weer terug naar Phnom Penh. Hondaboy zei nu opeens dat we S21 niet meer zouden halen, maar dat ie mij naar het Royal Palace zou brengen. Ook goed, dan gooien we de planning om: eerst Royal Palace en Silver Pagode, daarna de markt (kan ik daar mooi meteen even lunchen) en dan in de middag naar S21, want om 3 uur vertonen ze daar nogmaals de video.
Na diezelfde weg weg terug te hebben overleefd (alhoewel mijn achterwerk daar iets anders over denkt!) kwamen wij om kwart voor 11 bij het Royal Palace. Met Hondaboy afgesproken dat ik hem vlak bij het hotel weer zou treffen, dan was volgens hem om de hoek! En hij zat maar op zijn horloge te kijken en ging erg gehaast weg. Ik wist nog steeds niet waarom. Ik een kaartje gekocht voor 2 dollar en ik moest ook nog 3 dollar betalen omdat ik een camera mee nam naar binnen! Ben ik nog geen 5 minuten binnen, komt er een bewaker naar mij toe die mijn verteld dat ik weg moet want de boel sluit om 11 uur! Nou, daar zakt toch je broek vanaf! En Hondaboy wist dat dus. De lul! Hij dropt mij gewoon en smeert 'm dan lekker. Ik was me daar toch even een partij pissig van. Gelukkig kon ik na wat discussie diezelfde middag nog terugkomen bij het paleis zonder een nieuw kaartje te kopen. En wat bleek, het hotel zat dus even helemaal niet om de hoek, het was nog een klere-end lopen! Wat wel om de hoek zat was het nationaal museum, dus daar ben ik maar even naar toe geweest en daarna ben ik langs de rivier gaan lopen en ben ik ergens neergeploft om een hapje te gaan eten. Hondaboy kon wat mij betreft in de stront zakken en ik zou 'm lekker op mij laten wachten.
Na de lunch ben ik verder teruggelopen naar het hotel en de receptionist was erg bezorgd. Hondaboy was nl. teruggekomen en toen hij vroeg waar ik was, zei hij dat hij mij had afgezet bij het paleis en dat ie nu een ander klantje had. Ja, zo lust ik er nog wel een paar. Als ik een Hondaboy regel voor een hele dag, dan houdt dat in dat hij de hele dag tot mijn beschikking staat en niet dat hij dus in de tussentijd ook nog even een ander klantje ergens naar toe gaat brengen. Nu wist ik dus waarom hij steeds op zijn horloge keek. Hij had een afspraak met iemand anders. Ik heb mijn beklag gedaan bij het hotel en ze vertelde mij dat ze pas sinds een paar dagen met hem werken; met de andere jongens hadden ze nog nooit problemen gehad. Ik was eigenlijk ook niet meer van plan om Hondaboy uberhaupt te gaan betalen. Hij zal nog wel langskomen voor zijn centen, maar dan heeft ie nog een appeltje te schillen met mij!
Enfin, ik heb die middag een andere Hondaboy geregeld en deze reeds heerlijk rustig en veilig (voor zover je kan praten van veilig rijden hier in Phnom Penh). En deze Hondaboy bleeft wel netjes op mij te wachten om mij weer naar het volgende adres te brengen. En deze kost mij voor een middagje maar 2,25 dollar.
Rond 2 uur was ik bij Tuol Sleng Museum oftewel S21. Hier heb ik een gids genomen, dit op aanraden van 2 Canadezen (Bruce en Fraser) die ik vanmorgen sprak in het hotel. En dat was geen slecht plan. Deze gids vertelde mij dat het gebouw waarin het museum is gevestigd een voormalige school is geweest, maar dat deze in 1975 door de Rode Khmer is omgedoopt tot S21. En al gauw werd deze gevangenis een van de grootste martelplaatsen van Rode Khmer. Allereerst liet zij, mijn gids, mij een aantal schoollokalen zien waarin hoog gerangschikte Khmerleden gevangen hebben gezeten; de Khmer martelden en vermoorden ook hun eigen volgelingen. Deze Khmerleden zijn in 1976 door de Khmer vermoord en een week later werden zij door de Vietnamezen gevonden. In elk lokaal staat het originele bed waarop deze gevangen lagen en hing ook een foto van hoe de vermoorde gevangene werd aangetroffen en dat ziet er niet echt prettig uit. In het 2e gebouw waren in elke schoollokaal 12 afzonderlijke cellen gebouwd waar een gevangene in werd vastgeketend met kettingen aan hun enkel. In het 3e gebouw is in elk lokaal een gallerij met foto's van een groot deel van de gevangenen die hier hebben vastgezeten en uiteindelijk zijn vermoord op Choeung Ek. Dit is echt heel bizar; de Khmer nam van iedere gevangene een foto zodat, mochten ze ontsnappen, ze makkelijk te herkennen waren. Ook werd er prikkeldraad voor de ramen en de gallerij gespannen, zodat gevangen niet vanaf de 3e verdieping zouden springen om zelfmoord te plegen. Ze moesten blijven leven zodat ze gemarteld konden worden. Op sommige foto's zie je dat er dus ook kinderen, baby's zelfs, gevangen werden gehouden. En ik ga hier maar niet vertellen wat de Khmer deed met deze kinderen. Dat is echt te bizar. Slechts 7 mensen hebben S21 overleefd! Mijn gids vertelde dat zij zelf 3 familieleden heeft verloren. Haar vader, broer en haar zus. Haar vader is spoorloos verdwenen en haar broer en zus zijn door de Rode Khmer opgepakt en te werk gesteld in de rijstvelden. Zij heeft nooit meer wat van ze vernomen. Zij en haar moeder zijn uit Phnom Penh gevlucht naar een provincie in het zuidoosten. Het heeft ze een maand gekost om hier te voet (!) te komen en toen nog eens 2 weken om de grens over te steken naar Vietnam; ze konden alleen maar 's nachts lopen omdat het overdag niet veilig was. Daar heeft zij 2 jaar in een vluchtelingenkamp gezeten. Van haar vader, broer en zus heeft zij nooit meer iets vernomen en ze vermoedt dat ze ergens in een van de massagraven in Cambodja liggen en in Cambodja zijn ruim 19.000 (!) massagraven! Van zo'n verhaal word je toch wel even stil.....
Om 3 uur ben ik de film gaan kijken. Het vertelt het verhaal van een man en een vrouw die van elkaar gescheiden werden vanwege het regime en elkaar brieven schreven en vanwege die brieven zijn zij uiteindelijk opgepakt en uiteindelijk vermoord of beter gezegd afgeslacht. Ik moet zeggen erg indrukwekkend en hier werd ik toch wel erg somber van. Ik heb naderhand nog even buiten gezeten om bij te komen en daarna heb ik deze deprimerende omgeving verlaten.....
In stilte ben ik achterop de Honda naar de Silver Pagode/Royal Palace gereden. Pas daar kon ik hetgeen ik gezien had een beetje van me afzetten....
Lilian, Jean en Esther heb ik trouwens niet meer getroffen. Ook zij waren niet zo blij met het Dara Reang Sey hotel en hebben besloten ergens anders te slapen. Ik kreeg een e-mailtje dat zij morgen naar Koh Samui vertrekken en misschien zie wij elkaar daar over een paar dagen, alhoewel ik denk dat als ik aankom, zij alweer weg zijn of bijna weg gaan. Ach ik zie wel. Ik ga morgen in ieder geval naar Sihanoukville (moet ik weer om half zes op, want d bus vertrekt om kwart voor 7...:-(
bravenet.com